تاريخچه هوش تجاری
برخلاف دوران پيش از ديجيتال، دسترسي به اطلاعات ديگر براي ما مشکل نيست و در واقع امروزه ما دائما در حال بمباران اطلاعاتي هستيم.
حال سوالي که پيش مي‌آيد اين است که چگونه از اين داده ها به نحو احسن استفاده کنيم.
اينجاست که پاي “هوش تجاری” به ميان مي‌آيد.
اکثر ما گمان مي‌کنيم که تاريخچه هوش تجاري حداکثر به 10 تا 20 سال گذشته برمي‌گردد و تا حدي نيز درست است؛ حداقل درباره هوش تجاري سلف سرويس و کاربرپسند که امروزه مي‌شناسيم.
به دليل گسترش تکنولوژي و محبوبيت رايانه هاي شخصي، شاهد افزايش استفاده از هوش تجاري در قرن 21 بوديم.
با اين حال ريشه هاي پيدايش هوش تجاري به قرن 19 برمي‌گردد.در اين مقاله نگاهي به تاريخچه هوش تجاري از دوران پيش از ديجيتال تا به امروز مي‌اندازيم.
درباره ی هوش تجاری و دست اندرکاران آن
اولين بار ريچارد ديون در سال 1865 از عبارت “هوش تجاري” استفاده کرد.
او براي توصيف چگونگي موفقيت يک سرمايه دار از طريق درک بازار و شرايط پيرامون آن در شکست رقبا از اين اصطلاح استفاده کرد.
البته مفهوم هوش تجاري در قرن 19 با آنچه که ما امروزه مي‌دانيم متفاوت بود.
در دهه 50 ميلادي بود که هوش تجاري به طور رسمي به عنوان يک فرآيند مستقل علمي شناخته شد و توسط کارآفرينان به کار برده ميشد تا استراتژي هاي تجاري را به آنها اطلاع دهد.
سال 1958 نقطه عطفي براي هوش تجاري است.
در اين سال هانس پيتر لوهن – محقق علوم کامپيوتر IBM – مقاله اي با عنوان “سيستم هوش تجاري” منتشر کرد.
لوهن در آن مقاله هوش تجاري را اينگونه تعريف ميکند:
" روشي که بتوان سريعا و به آساني حجم عظيم اطلاعات را درک کرد و بهترين تصميم ممکن را گرفت."
اين تعريف منطبق با چيزي است که امروزه آن را به عنوان هوش تجاري مي‌شناسيم. از اين جهت لوهن را پدر هوش تجاري لقب دادند.
اختراع هارد ديسک در سال 1956 توسط IBM انقلابي در عرصه ذخيره سازي داده به وجود آورد.
شرکت ها رايانه ها را جايگزین ذخيره سازي داده روي کاغذ کردند و اين کار موجب تاسيس اولين پايگاه هاي داده شد.
در اين دوران برخي از دانشمندان به سراغ ابزارهايي رفتند که دسترسي و سازماندهي داده ها را ممکن مي‌کرد اما مشکل اصلي اين ابزار ها سخت بودن استفاده و دست و پا گير بودن آنها بود.
در اواخر دهه 70 يکي از اولين شکل هاي کاربردي هوش تجاري مورد استفاده قرار گرفت:
“گزارش نوار سبز”. اين گزارش ها براي مواردي مثل موجودي سهام، فهرست کردن دارايي و بدهي هاي يک شرکت و … استفاده ميشد. نام نوار سبز از رنگ سبز ستون هاي اين گزارش ها گرفته شده است.
.
هوش تجاری در دهه های اخیر:
هوش تجاري در اواخر 1990 و اوايل 2000 بسيار مشهور شده بود.
بسياري از شرکت هاي بزرگ از اين ابزار براي توليد داده و گزارش، سازماندهي و مصور سازي داده ها استفاده ميکردند.
ولي استفاده از اين ابزار يک مشکل بزرگ داشت؛ ابزارهاي هوش تجاري توسط متخصصان توسعه يافته و داراي پيچيدگي بودند و فقط کارشناسان فني و متخصصان مي‌توانستند از اين نرم افزارهاي پيشرفته براي تحليل داده استفاده کنند.
در آغاز قرن بيست و يکم مساله پيچيدگي هوش تجاری حل شد. اين فناوري حالا مناسب براي کاربران غير متخصص نيز هست.
رشد اينترنت باعث پشتيباني و توسعه اين پيشرفت ها شده است. هوش تجاري در اين دوران ديگر يک ابزار اضافي نبود، بلکه تبديل به مهم ترين نياز کسب و کارهاي رقابتي شده است.
امروزه هوش تجاري به بالاترين حد خود در دهه هاي گذشته رسيده است.
شرکت هاي زيادي در حال ارائه اين ابزار هستند و با استفاده از بستر اينترنت و فناوري ابري بسيار سريع تر و ارزان تر از گذشته خدمت ارائه مي‌دهند و دسترسي به اطلاعات نيز راحت تر شده و هر کاربر به راحتي مي‌تواند با استفاده از تلفن همراه خود به داده ها و تحليل هاي کسب و کار دست پيدا کند
